لوگوها و سیر تحول آنها

درک موضوع لوگوها و سیر تحول آنها در حیطه تبلیغات و برندینگ امر مهمی به شمار میرود . بر ما پوشیده نیست که هر کسب و کار موفقی در محتوای لوگوی خود ، پیام ها و مفاهیمی را بازگو میکند . این پیام ها هر کدام دارای فلسفه و سرگذشتی هستند .

آنها هر کدام به نوبه خود روایتگر ایده ها ، آرمان ها و داستان سازمان خود میباشند . ولی در گذر زمان ، مسائل بازار و مشتریان و نحوه رقابت ، پیوسته در حال تغییرات و دگرگونی است . لذا یک لوگو ممکن است پس از چندین سال فعالیت دیگر جوابگوی نیازهای سازمان نباشد . یا به دلیل دگرگونی های اقتصادی و تجاری نیاز به تغییرات درون سازمانی باشد . و یا شاید در گذار ایام به دلیل عملکرد صحیح شرکت و بازاریابی و امکان سنجی صحیح ، حجم سرویس دهی افزایش بیابد . در چنین زمانی احتمالا لوگوی قبلی دیگر دامنه فعالیت های موجود را پوشش ندهد . در این هنگام شرکت ناگزیر است که در لوگوی قبلی ویرایش هائی اعمال کند و یا قید آن را زده و به فکر لوگوئی جدید و قدرتمند تر باشد .

هر برند سرشناسی یک داستان جالب و خواندنی راجع به طراحی لوگوی خود دارد . شاید نقطه اوج داستان ، مرور اتفاقاتی است که منجر به تحولات بنیادین در ساختار کلی سازمان میشود . که معمولا باعث دگرگونی در سیاست ها و به تبع آن لوگوی شرکت میشود . در دنیای تجارت از این موارد نمونه های زیادی وجود دارد . با هم چند مورد جالب را بررسی میکنیم .

لوگوی اپل

اپل در سال 1976 تأسیس شد . در ابتدا به پیشنهاد پایه گذاران شرکت از تصویر اسحاق نیوتن نشسته بر پای درخت سیب برای طراحی لوگوی شرکت استفاده شد . ولی فقط یک سال بعد لوگوی شرکت توسط یک طراح حرفه ای به نام راب جانوف بازطراحی شد . تصویری از سیب گاز زده در چندین رنگ . این طرح در آن زمان خلق تصاویر رنگی توسط محصولات اپل را نوید میداد . طی سال های بعد صاحبان اپل تصمیم گرفتند ویرایش هائی را در این طرح ایجاد کنند . به ترتیب اپل متالیک ، اپل تک رنگ ، اپل شیشه ای و در نهایت باز هم اپل ساده و تک رنگ ظهور کردند .

لوگوی بنز

شرکت مرسدس بنز در اواخر قرن 19 میلادی تاسیس شد . در ابتدای قرن بیستم اولین لوگوی آن رونمائی شد . نماد ستاره سه پر که به معنی سیطره این شرکت بر زمین و آسمان و دریاست . که البته در نسخه های اولیه از این ستاره خبری نبود و به تدریج به طرح اصلی اضافه شد . اما از سال 1933 به بعد تا به الان فقط شاهد یک ستاره سه پر هستیم به همراه حلقه ای به دور آن . هر چند بعد از آن این لوگو از نظر رنگ بندی و افکت سایه ، چند بار دچار تغییرات شد .

لوگوی پپسی

شرکت پپسی کولا نیز در اواخر قرن 19 پایه گذاری شد و همان سال اولین لوگوی خود را معرفی کرد . لوگوتایپی قرمز رنگ  که تقریبا هر چند سال یک بار تغییراتی در آن به وجود می آمد . بعد از جنگ جهانی دوم به خاطر تجلیل از ارتش آمریکا رنگ های سفید و آبی هم به لوگو اضافه شد . طرحی جدید خلق شد که بر روی تشتک بطری چاپ میشد . و تصویر تشتک به عنوان لوگو انتخاب شد .

در سال 1973 این تصویر کنار رفت و پرچمی شامل سه رنگ پرچم آمریکا و تایپ نوشته پپسی جای آن را گرفت . اما باز هم این طرح بارها دچار دگرگونی شد و رضایت صاحبان خود را جلب نکرد . تا این که سرانجام در سال 2008 با صرف هزینه ای هنگفت طرح نهائی پپسی شکل گرفت . پپسی جزء لوگوهائی است که در طول یک قرن و اندی از عمر خود دچار فراز و فرود و تغییرات جزئی و کلی زیادی شده است . این لوگو همچنین از گرانقیمت ترین لوگوها به شمار میرود .

لوگوی نایکی

شرکت نایکی در سال 1964 تاسیس شد و در سال 1971 نام نایکی برای آن انتخاب شد . همان سال اولین لوگوی سازمان توسط طراحی به نام کارولین دیویسون در مقابل اندکی دستمزد طراحی شد . اما بعد ها همین طرح در زمره معروفترین و باارزشترین طرح ها قرار گرفت . این طرح که حاوی یک خط منحنی است در واقع یک تیک در حال حرکت است . درونمایه طرح شتاب و حرکت و جنب و جوش است . این لوگو در ابتدا علاوه بر منحنی ، نوشته نایک را نیز در بر داشت . چند سال بعد کلمه نایک با حروف بزرگ نوشته شد . منحنی هم به صورت توپر رسم شد .

صاحبان شرکت چند سال بعد باز هم تصمیم به تغییر لوگو گرفتند . اینبار همان لوگو با رنگی معکوس . یعنی رنگی سفید بر زمینه ای سیاه . اما در نهایت ، اوج کار سازمان در سال 1997 رخ داد . با این کار نهایت حرفه ای گری در زمینه طراحی لوگو رقم خورد . حذف نوشته نایک از لوگو و باقی ماندن تنها تیک جادوئی نایکی . اتفاقی که باعث شد یکی از حرفه ای ترین و خلاقانه ترین لوگوهای تاریخ به ثبت برسد .

لوگوی مک دونالد

رستوران زنجیره ای مک دونالد در سال 1940 تاسیس شد . در آن سال برای اولین بار از تصویر یک آشپز در لوگوی مک دونالد استفاده شد . پس از آن صاحبان شرکت تصمیم گرفتند دو کمان طلائی را بر نمای بیرونی رستورانشان نصب کنند . هدف آنها در وحله اول دیده شدن رستوران از فواصل دور تر بود . علاوه بر آن این کمان ها سیب زمینی سرخ کرده را در ذهن تداعی میکردند .

پس از چند سال همین کمان ها به علاوه خط مایلی بر روی آن لوگوی جدید مک دوناد را تشکیل داد . الگوی کمان های طلائی موفقیت زیادی را برای این برند به همراه داشت  . به طوری که بعد ها این الگو در تمام ویرایش های بعدی حفظ شد . در سال های بعد عبارت هائی در کنار کمان ها قرار میگرفت یا پس از مدتی حذف میشد . و یا مدتی پس زمینه قرمز رنگ به طرح اضافه شد . اما به طور قطع کمان های طلائی مک دونالد برای همیشه در اذهان باقی خواهد ماند .

شاید از یک دیدگاه ، مقیاس این تغییرات توأم با افراط به نظر برسد . اما با توجه به ضرورت های اقتصادی و اجتماعی ، غیر قابل اجتناب می باشد . درک موضوع لوگوها و سیر تحول آنها برای ما بسیار مهم است . یک لوگو به طور متوسط اگر بتواند در یک بازه بیست ساله خود را با تحولات بازار وفق دهد نتیجه ای عالی برای شرکت داشته است . اما دست کم یک دوره حیات ده ساله برای هر لوگو لازم است تا اعتبار آن برند در بازار حفظ شود . پس در مرحله طراحی لوگو به این اصل باید توجه خاصی مبذول داشت .